وبگاه حقوقی نرخ عدالت

ارتفاق از ريشه رفق بوده و رفق به معناي مدارا است. ارتفاق حقي است براي شخص در ملک ديگري که اين حق، جنبه شخصي ندارد. حق ارتفاق به لحاظ مالکيت شخص بر ملک، براي او ايجاد مي‌شود و مخصوص اموال غيرمنقول است.
صاحب حق ارتفاق مکلف است در اعمال حق، از تصرفات غير متعارف و مغاير با حقوق طرف مقابل اجتناب کند. اين حق وابسته به ملک است، چه ملک ثبت شود يا نشود؛ منتقل شود يا نشود.حق ارتفاق به دليل نوع خاص استفاده از املاک (کاربري املاک) ايجاد مي‌شود. مثلا اگر کاربري ملک کشاورزي باشد و املاک ديگر نيز با همين کاربري يا کاربري نزديک به آن مانند دامداري باشد، رابطه خاص براي اين املاک به وجود مي‌آيد و امکان ايجاد حق ارتفاق وجود دارد و تغيير کاربري املاک موجب تغيير نوع حق ارتفاق و حتي از بين رفتن آن مي‌شود. حق ارتفاق قائم به ملک است و اختصاص به زمين دارد؛ به اين معنا که اين حق، به سود مالک زمين خاصي برقرار مي‌شود و هر کسي که مالک زميني شد، مي‌تواند از اين حق استفاده کند.به طور معمول، حق ارتفاق در دو زمين متصل و نزديک به هم به وجود مي‌آيد اما مجاور و متصل بودن شرط نيست زيرا ممکن است بين دو ملک، فاصله‌اي اندک يا زياد وجود داشته باشد اما حق ارتفاق بين آنها برقرار باشد؛ مانند وضعيتي که يک ملک با فاصله زياد و غيرمتصل، از ملک ديگري مجراي آب داشته باشد. حق ارتفاق با نابودي دو ملک از بين مي‌رود، چرا که وجود دو ملک از ارکان اين حق است، همچنين حق ارتفاق و نيز رهن يا توقيف آن، بدون ملک و به استقلال جايز نيست.

منبع : روزنامه حمايت - دوشنبه - 7/2/1394/س